కర్తవ్యబోధ

68వ స్వాతంత్ర్యదినోత్సవసందర్భంగా

విద్యార్థులకు కర్తవ్యబోధ

సీసమాలిక

బాలబాలికలార! భవ్యభారతమందు 
          ప్రభవించు సద్భాగ్యవిభవమబ్బె
ఏజన్మలో మీర లేపుణ్యకార్యంబు 
          లాచరించిరొగాని యనుపమమగు
జన్మమిమ్మహిలోన సన్మానయుతముగా
          పొందియున్నారెంతొ సుందరంబు
వేదాల పుట్టిల్లు, మోదాల నిలయంబు, 
          శాస్త్రషట్కంబుల స్థానమిద్ది
ఇతిహాసగ్రంథంబు లీధరాస్థలిలోన 
          విలసిల్లు నిత్యంబు లలితగతిని,
అష్టాదశంబులౌ నాపురాణంబుల 
          జన్మప్రదేశ మీక్ష్మాతలంబు,
ముక్కోటి దేవతల్ చక్కంగ నీనేల 
          సద్రూపధారులై సంతతంబు
సంచరించుచునుండి సానందచిత్తులై 
          వరములిచ్చుచు నుందురురుతరముగ,
ఘనగుణుల్ మునివరుల్ కశ్యపాత్ర్యాదులు 
          క్షేమంబు లరయ నీభూమిపైన
తిరుగాడుచుండు రిద్ధరణిమాహాత్మ్యంబు 
          వర్ణింపదరమౌనె బ్రహ్మకైన
పరమపావనమైన భారతావనిలోన 
          పారతంత్ర్యము నాడు పేరుకొనగ
స్వార్థంబు విడనాడి సర్వంబు త్యజియించి 
          ప్రాణాలు సైతంబు పణము బెట్టి
బందిఖానాలలో బహుకష్టములకోర్చి 
          యవమాన మనునిత్య మనుభవించి
ఛీత్కరించుచు జేరి చెదరగొట్టిన గాని 
          సంకల్పసిద్ధికై సడలకుండ
సత్యాగ్రహంబుతో సన్మార్గగాములై 
          పోరాట మొనరించు వీరవరుల
బలిదాన ఫలముగా భారతోర్వరలోన
          స్వాతంత్ర్యపవనాలు వ్యాప్తమయ్యె
నిత్యకల్యాణంబు, నిరతసంతోషంబు 
          లీపుణ్యభూమిలో నెల్లయెడల
ప్రభవించి సర్వత్ర శుభదర్శనంబయ్యె 
          జీవనంబున జూడ క్షేమమొదవె,
సంతోషజలధిలో సతతంబు మునుగుచు
          హాయినందుచునుండి రఖిలజనులు
హర్షమో, గర్వమో, యదిగాక నిర్లక్ష్య
          భావమో గాని యీ భరతభూమి
నెల్లచోటులయం దుల్లసిల్లుచునుండె 
          యవినీతి భూతమై యనుదినంబు
సౌభ్రాతృభావంబు సన్నగిల్లుటెగాదు 
          మతమౌఢ్య మలమెను మతులలోన
విభజనవాదంబు విస్తరించుచునుండె 
          స్వార్థమే లక్ష్యమై సాగుచుండె,
పాలకాగ్రణు లిందు పరమహర్షంబుతో 
          కుడుచుచుండిరి నిధుల్ కోట్లకొలది
ధరలు నింగినిదాకె, నరునిజీవన మేమొ 
          దుర్భరంబై యిలన్ దు:ఖ మొదవె,
అరువది యేడేండ్లు జరిగిపోయెనుగాని 
          సమ్మాన మతివకు సన్నగిల్లె,
అభివృద్ధి యనుమాట లల్లంతదూరాన 
          తాము గ్రంథములందు దాగియుండె,
అక్రమంబులు దౌష్ట్య మన్యాయకృత్యంబు 
         లనునిత్య మీనేల నధికమయ్యె,
సత్కార్యదీక్షలో సన్మార్గగమనాన
        సత్యవాక్పాలనాకృత్యమందు
జనులలో నొకయింత సహకారభావంబు 
          మృగ్యమై కపటంబె యోగ్యమయ్యె,
మాతృదేశముపట్ల మమతానురక్తులీ 
           ధరణిలోనను క్షీణదశకు జేరె,
సోదరుల్ శత్రులై భేదభావముబూని 
          చరియించుచుండిరి సర్వజగతి
యీపరిస్థితులందు నీరీతి ప్రతియేట 
          జాతీయపర్వముల్ శ్రద్ధబూని
చేయుచుంటిమి మాకమేయమౌ సద్భక్తి 
          దేశాన గలదంచు దీక్షజూపి
గీతాలు పలికించి చేతంబులలరించి 
          మువ్వన్నె జెండాలు మురిపెమునను
గగనమంటెడునట్టు లెగురవేయుచు నిల్చి 
          యమరవీరుల త్యాగ మందమొప్ప
వక్తృత్వపటిమతో వైభవోపేతమౌ 
         యాటపాటలతోడ దీటుగాను
వారంచు వీరంచు పేరులు వల్లించి 
          పూర్వగాథలనెల్ల బోధజేసి
వత్సరానికి రెండు పర్యాయములు నిట్లు 
            స్మరణచేసిన చాలు వరుసననుచు
దలచిన చాలునా? ధన్యత్వమొదవునా? 
             మాతృదేశపుసేవ మరువదగునా?
భాగ్యనిధియౌచు వెలిగిన భారతాన
నిత్యతాండవమాడుచు నిలిచియున్న 
ఘోరమైనట్టి  యవినీతి, కుటిలమతియు,
స్వార్థభావంబు, దౌష్ట్యంబు, సకలగతుల
వంచనంబులు, బహువిధవైరములును,
మతము పేరిట యిలవారు గతులుదప్పి
క్రౌర్యములనూని మనుటయు, కనికరంబు 
చూపకుండుట, నిత్యంబు శోకజలధి
మునుగుచుండెడివారల ననునయించి
సాయమందించలేమియు, సన్మతిగని
యంతమొందించు ప్రతిన లియ్యవసరమున
బూని మున్ముందు సద్భావ పూర్ణులగుచు
సంచరించుచు, కష్టాల సాగరమున 
కూలియున్నట్టి భారతకువలయంబు
నుద్ధరించెడి కార్యాల నుత్సహించి
ముందుకేగుచు యిసుమంత సందియంబు
నందకుండగ విఘ్నాల నధిగమించి
సాగుచుండుచు సర్వత్ర సద్యశంబు
లందవలె మీరు సచ్ఛాత్రు లందమొప్ప
శుభము గల్గెడు నానాడు విభవపంక్తి
నిండు భారతదేశాన మెండుగాను
దేశభక్తుల త్యాగాల దీప్తియపుడు
వ్యాప్తమై యొప్పు దిశలలో ననుట నిజము
సవ్యమైనట్టి స్వేచ్ఛయు నవ్యసుఖము
లందగలవప్పు డనుటలో సందియంబు
లేదొకింతయు బాలకుల్ మోదమందు,
జన్మసాఫల్య మావేళ ఛాత్రులార!
పొందవచ్చును, ప్రతినను బూనరండు
భావిభారతపౌరులౌ బాలలార!
వారు వీరను భేదంబు చేరనట్టి
విమలచిత్తాఢ్యులైయుండు పిన్నలార!
అతులతేజంబు గల్గు విద్యార్థులార!


 

వరసిద్ధవిఘ్నేశ్వర

శ్రీరామ

వినాయక దండకం(జ.న.వి.కిల్తంపాలెం విద్యార్థుల నిమిత్తం)

శ్రీసిద్ధివిఘ్నేశ్వరా! దేవ!దేవాధిదేవా! ఉమానందనా! స్వామి! భద్రేభవక్త్రా! సర్వార్థసంపత్ప్రదా! ప్రత్యబ్దసంపూజితా! నిన్ను కిల్తాఖ్యపాలెంబు నందున్న విద్యాలయంబందు విద్యార్థిసంఘంబులౌ మేము సద్భక్తితో స్థాపనం జేసియున్నార మీవేళ నీవద్ద బద్ధాంజలీయుక్తమౌ ముద్రలందాల్చి సప్తాహపర్యంత మాపైన రెన్నాళ్ళు నిత్యంబు వేళాద్వయంబందు శ్రద్ధాఢ్యతంబూని పూజించగా నిల్చియున్నార మోదేవ! మున్ముందుగా నాచతుర్థిన్ సుకల్పోక్తరీతిన్ విశేషంబులైనట్టి పత్రాదిసామగ్రినిం దెచ్చి, టెంకాయలున్ పుష్పముల్, మాలలున్, ధూపముల్, దీపముల్ గూర్చి, సత్పూజలం జేసి, యుండ్రాళ్ళు, వడ్పప్పు, బెల్లంబు, పండ్లప్పముల్, గారెలున్, బూరెలున్ దెచ్చి రుచ్యంబుగా నీకు నైవేద్యముల్ చూపి, విఘ్నేశ్వరోత్పత్తియు న్నాశ్యమంతాఖ్యమై యొప్పు నాఖ్యానమున్ శ్రద్ధతో నేకచిత్తంబునుంబూని చెప్పించుకొన్నాము, మంత్రోక్తరీతిన్ సుపుష్పంబు లందించియున్నాము, ఛత్రాదులున్, చామరంబుల్, సుగీతంబులు న్నీకెయర్పించియున్నార మోదేవ! యీదీక్షలో నిత్య మీరీతి సూర్యోదయంబందు, సాయాహ్నకాలంబునన్ నిన్నె యర్చించుచున్నాము, పూజావిధానంబు, మంత్రంబులం నేర్వలేమైతి అత్యుత్తమంబైన సద్వాక్య సంపత్తి యింతేనియున్ లేని యజ్ఞాన మందున్న మేమిచ్చటన్ జేయుచున్నట్టి పూజాదిసర్వోపచారంబులం స్వీకరించంగ నిన్వేడుచున్నాము, మాపైని కారుణ్యముంజూపుమా, యజ్ఞానమున్ ద్రుంచుమా, దోషముల్ సైచి,  సద్విద్యలందించుమా, ధాత్రిలో మాకు సద్బుద్ధి, విజ్ఞానసంపత్తి, సత్కీర్తి, యారోగ్యభాగ్యంబు, సత్త్వంబు, సన్మార్గసంచారధైర్యంబు, సత్పాత్రతాదీప్తితోడన్ జయం బెల్లకాలంబులం గూర్చి, సత్పౌరులం జేయుమా, దేశభక్తిన్ సదానిల్పి విద్యాభివృద్ధిన్ ప్రసాదించి మమ్మున్ వివేకాఢ్యులం జేయుమా, దేవదేవా! మహాకాయ! లంబోదరా! ఏకదంతా! గజాస్యా! సదావిఘ్ననాశా!మహేశాత్మజాతా! ప్రభూ! నాగయజ్ఞోపవీతా! భవానీతనూజా!త్రిలోకైకనాథా! సదామందహాసా! సురేంద్రా! గజేంద్రాననా! శూర్పకర్ణా! నమస్తే నమస్తే నమస్తే నమ:|

వరసిద్ధివినాయక నీ

కరుణను మాపైన జూపి కావుము మమ్మున్

నిరుపమమగు సద్విద్యలు

సురుచిర విజయాలు గూర్చి సుందరమూర్తీ!

శ్రీమంతంబగు కిల్తమాఖ్యపురిలో చిద్రూపముం దాల్చుచున్

స్వామీ! యిచ్చట యీ నవోదయమునన్ సత్పూజలం బొందుచున్

క్షేమంబుల్ విజయంబు లిచ్చుచు సదా చేయూతగా నిల్చుచున్

భూమిన్ కావుము ఛాత్రసంఘమునికన్ పూజ్యా! భవానీసుతా!

సీ.      గజవక్త్రమును దాల్చు కమనీయరూపియౌ

వరసిద్ధివిఘ్నేశ! వందనంబు

శూర్పకర్ణములూను సుందరాకారివౌ

వరసిద్ధి గణపతీ! వందనంబు

లంబోదరంబుతో సంబరంబులు నింపు

వరసిద్ధివిఘ్నేశ! వందనంబు

యజ్ఞోపవీతార్థ మహిరాజములు దాల్చు

వరసిద్ధి గణపతీ! వందనంబు

మోదకంబులవైపు సాదరంబుగ జూచు

వరసిద్ధివిఘ్నేశ! వందనంబు

ఇక్షుఖండముజూచి యెంతేని ముదమందు

వరసిద్ధి గణపతీ! వందనంబు

ప్రతివర్ష మరుదెంచి సతతసౌఖ్యం బిచ్చు

వరసిద్ధివిఘ్నేశ! వందనంబు

వివిధంబులైనట్టి విఘ్నసంతతి బాపు

వరసిద్ధి గణపతీ! వందనంబు

తలచిపిల్చినవారి కలఘుసంపదలిచ్చు

వరసిద్ధివిఘ్నేశ! వందనంబు

విజ్ఞానసంపత్తి విద్యార్థులకు గూర్చు

వరసిద్ధి గణపతీ! వందనంబు

కార్యాల నన్నింట ఘనజయంబులు నింపు

వరసిద్ధివిఘ్నేశ! వందనంబు

ఏరూపమున బిల్వ నారూపమున బల్కు

వరసిద్ధి గణపతీ! వందనంబు

ఆ.వె.  జవహరాఖ్యమైన చదువుల నిలయాన

మోదభరితమగు నవోదయాన

దీక్షబూని నిన్ను దివ్యసుందరదేహు

నుంచి పూజ చేయుచుంటి మిచట.

ఆ.వె.   మేము చేయు పూజ కామోదమును దెల్పి

స్వీకరించి, మమ్ము చేరదీసి

సుముఖముద్రతోడ శుభములందగజేసి

కావుమయ్య యెపుడు ఘనతరముగ.

ఆ.వె.   వినయదీప్తి యొసగి విద్యాభివృద్ధికై

యాశిషంబు లొసగి యఖిలములగు

నికషలందు మాకు నిరుపమ విజయాల

నందజేయుమయ్య! యనవరతము.